อำนาจเจริญเป็นจังหวัดที่มีประวัติศาสตร์มายาวนานหลายร้อยปี และมีความเกี่ยวเนื่องกับอำเภอเขมราฐ เมืองที่เคยรุ่งเรืองมาแต่ครั้งอดีต แม้อำนาจเจริญจะเป็นเมืองเล็กๆ ที่เงียบสงบ แต่ก็มีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าชม ทั้งวัดวาอาราม ธรรมชาติที่สวยงาม และแหล่งหัตถกรรมฝีมือชาวบ้านที่น่าเที่ยวชม
อำนาจเจริญตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีเนื้อที่ประมาณ 3,161ตารางกิโลเมตร โดยทั่วไปจังหวัดอำนาจเจริญเป็นที่ลุ่ม มีเนินเขาเตี้ยๆ ลักษณะดินเป็นดินร่วนปนทราย และดินลูกรังบางส่วน มีพื้นที่ติดแม่น้ำโขงด้านทิศตะวันออก ได้แก่ อำเภอชานุมาน ซึ่งมีระยะทางราว 38 กิโลเมตรอำนาจเจริญเริ่มตั้งเป็นเมืองในสมัยรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ในปี พ.ศ.2369 เกิดศึกระหว่างกรุงเทพฯ กับกองทัพเจ้าอนุวงศ์ เจ้านครจำปาศักดิ์ ได้ยกทัพมายึดเมืองเขมราฐ ขอให้พระเทพวงศา (ก่ำ)เข้าเป็นพวกด้วย แต่พระเทพวงศาไม่ยอมจึงถูกประหารชีวิตต่อมาในปี พ.ศ. 2401 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ยกฐานะบ้านค้อใหญ่ขึ้นเป็นเมือง ให้ชื่อว่า "เมืองอำนาจเจริญ” และโปรดเกล้าฯ ให้ท้าวจันทบรม (เสือ) เป็นเจ้าเมือง มียศเป็นพระอมรอำนาจ (ต้นสกุลอมรสิน) โดยขึ้นอยู่กับนครเขมราฐ ต่อมาจึงได้ย้ายมาขึ้นต่อเมืองอุบลราชธานี จนกระทั่งได้รับการประกาศจัดตั้งเป็นจังหวัดอำนาจเจริญ เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2536จังหวัดอำนาจเจริญแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 7 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมืองอำนาจเจริญ อำเภอหัวตะพาน อำเภอพนา อำเภอเสนางคนิคม อำเภอชานุมาน อำเภอปทุมราชวงศา และอำเภอลืออำนาจ